Karabin powtarzalny M27 kal. 7,62x53R/54R

O modelach Mosina M27, M28, M28-30

W końcu lat dwudziestych XX wieku Finowie zdecydowali się na opracowanie własnych odmian karabinu Mosina. Opracowano kilka nowoczesnych wzorów: M27; M28; M28 – 30 i M39.

M27 zachował celownik od M91 (z inną muszką) ale miał krótszą i cięższą lufę (68,6 cm) oraz poprawiony mechanizm spustowy. Ze względu na kształt osłon muszki nazywano go „szpicem” (Pystykorva) , bo były one bardzo podobne do uszu rasy fińskiego psa. Produkowano go w latach 1927 – 1940.

M28 miał metalową tuleję w przedniej części łoża, która poprawiała amplitudy drgań lufy czyli w praktyce parametry skupienia. M28 – 30 był dodatkowo wyposażony w znacznie lepszy celownik, dostosowany do trajektorii kapitalnego pocisku D46/D47.

Sako w 1937 roku wyprodukowało 440 egzemplarzy M28 – 30 na Mistrzostwa Świata w Strzelaniu w Helsinkach. Reprezentacja Finlandii wygrała te mistrzostwa, dzięki czemu karabin zyskał wysoką reputację.

Spust ulepszono poprzez dodatnie sprężyny śrubowej, co zminimalizowało długi ruch jałowy języka. Zmodyfikowano także magazynek; zapobiegało to zakleszczanie się nabojów. Nowe magazynki oznaczano napisem HV
Dwóch najlepszych fińskich snajperów (myśliwy Simo Häyhä, ps „Biała śmierć” oraz Sulo Kolkka) używało karabinów M28 i M28-30. Pierwszy z nich, z karabinu M28 – 30 numer seryjny 60 974 w 103 dni wyeliminował 505 Rosjan!
M28 – 30 wytwarzano w latach 1933 – 1940.
Pod koniec lat trzydziestych XX wieku postanowiono produkować tylko jeden wzór fińskiego Mosina, łączący zalety wszystkich dotychczasowych odmian. Konkurowały ze sobą dwa projekty, wojskowy i Gwardii Cywilnej. 14 kwietnia 1939 roku na uzbrojenie przyjęto ten ostatni, pod sygnaturą M39. Na cześć prezydenta Finlandii zołnierze ochrzcili go nazwą „Ukko – Pekka” (staruszek Pekka).

Karabin M39 jako pierwszy Mosin miał kolbę z charakterystycznym chwytem półpistoletowym. 7 tysięcy wczesnych egzemplarzy zachowało łoże z kolbą typu angielskiego, przy czym część wymieniono potem na standardowe. Dwuczęściowa osada fińskiego Mosina było bardzo wytrzymała pod względem mechanicznym i wygodna dla strzelca. Wykonywano ją głównie z brzozy z obszarów arktycznych.

Broń miała kaliber 7,62 x 53R i lufę półciężką długości 68,6 cm. Starannie wykonana lufa gwarantowała dobre parametry skupienia.

Finowie przewidzieli możliwość używania zdobycznej amunicji radzieckiej już na etapie opracowywania M39. Zmieniono średnicę przewodu z 0.3082” na 0.3100” a skok gwintu z 1:9,5” na 1:10”.

Bicie w kształcie dużej litery D oznacza przystosowanie komory nabojowej również do naboju D166, z pociskiem ciężkim używanym w fińskich karabinach maszynowych. Oznaczenie bito także na części egzemplarzy wcześniejszych odmian np. M24 czy M27. Uważa się, że sygnatura ta sprzyja bezpiecznemu strzelaniu z sowieckiej amunicji kal. 7,62x54R.

Karabin M39 miał heksagonalną komorę zamkową. Wyjątkiem były rosyjskie, zdobyczne egzemplarze wz. 1891/30 przekonwertowane następnie do standardu M39.

Stosowano podwójne mocowanie pasa nośnego. Mechaniczny celownik krzywiznowy M39 miał boczne osłony. Na skali wprowadzono dodatkową odległość 150 metrów, typową dla większości strzelań bojowych.

Długość całkowita broni wynosiła 118,7 cm, masa 4,35 – 4,5 kg.

M39 produkowane były w kilku fabrykach. Istniało sześć podstawowych odmian M39: VKT, Sako, Sako dla Gwardii Cywilnej, B – na lufach belgijskich, Tikka oraz ostatnia, powojenna bez oznaczeń fabryki.

Sako wytworzyło około 66.500 sztuk M39, niektóre z oznaczeniem Sk.Y (Suojeluskuntain Yliesikunta – Gwardia Cywilna).

Zakład VKT (Valtion Kirvaaritehdas, znany później jako Valmet) wytwarzał głównie lufy do M39. Cześć luf do M39 pochodziła z Belgii, z fabryki FN. Symbolizuje to oznaczenie B zamiast VKT.
Przez kilka miesięcy 1942 roku stosowano na M39 oznaczenia PUOLUSTUSLAITOS (własność rządowa). Tę sygnaturę szybko zarzucono i zastąpione małym znakiem SA.

Wersje wyborowe M39 wykorzystywały celowniki optyczne PE, PEM, PU, niemieckie Ajack i własne PH Physica. Ten ostatni był montowany nieco z boku, z lewej strony broni.

M39 okazał się jednym z najlepszych karabinów powtarzalnych w historii. Podczas II wojny światowej wyprodukowano około 102.000 egzemplarzy tej broni. M39 był wytwarzany w małych seriach jeszcze do początku lat siedemdziesiątych XX wieku i używany głównie do szkolenia żołnierzy.